2025 yılının ilk çeyrek finansal sonuçları Borsa İstanbul'da işlem gören şirketler tarafından açıklanmaya başlandı. Enflasyon muhasebesinin ilk kez tam anlamıyla uygulandığı bu dönemde, 532 şirketin bilançosu kamuya açıklandı. Ancak bu şirketlerden 265’i zararla çeyreği kapattı. Bu da borsadaki şirketlerin yüzde 50,3’ünün yılın ilk çeyreğini zarar yazarak tamamladığı anlamına geliyor. Bankacılık sektörü hariç tutulduğunda ise zarar eden şirket oranı yüzde 51’i geçiyor. En yüksek zararı ise 5,1 milyar TL ile Vestel Elektronik bildirdi.
Zorlu Koşullar, Yüksek Rekabet ve Talep Daralması Etkili Oldu
Son bir yıldır enflasyon muhasebesi nedeniyle şirketlerin mali performansında baskı hissediliyordu. Ancak bu çeyrekte sadece muhasebe düzenlemeleri değil, aynı zamanda hem iç hem de dış piyasalardaki zayıflayan talep ve yoğunlaşan rekabet ortamı da zararları artırdı. EKONOMİ'nin net kâr/zarar rakamları üzerinden yaptığı analize göre, özellikle enerji, beyaz eşya, petrokimya ve demir-çelik sektörlerinde zararlar dikkat çekici boyutlara ulaştı. Faiz indirimlerine karşın süregelen sıkı para politikası, iç talepteki daralma ve dış pazarlardaki fiyat baskıları, bilançolarda olumsuz tabloyu beraberinde getirdi. Ayrıca Türk lirasının reel değer kazanması, ihracatçı şirketlerin kârlılığını zayıflattı.
Geçen Yıla Göre Daha Kötüye Giden Bir Tablo
Zarar açıklayan 265 şirketten 100’ü, geçtiğimiz yılın aynı döneminde kar açıklamıştı. Yani bu şirketlerin yüzde 37’si önceki yıl kârdayken bu yıl zarara geçti. Öte yandan 78 şirket, geçen yılki zarar seviyesinin üzerine çıkarak bu yıl daha fazla zarar etti. Buna karşın, 58 şirket önceki yıla göre daha düşük zarar açıklayarak görece pozitif bir görünüm sergiledi.
Kârdan zarara dönen şirketlerin başında:
-
İnvestco Holding: 2,88 milyar TL kârdan, 3,46 milyar TL zarara,
-
Zorlu Enerji: 3,5 milyar TL kârdan, 3,33 milyar TL zarara,
-
Petkim: 870,5 milyon TL kârdan, 2,58 milyar TL zarara,
-
Türk Hava Yolları: 6,92 milyar TL kârdan, 1,85 milyar TL zarara,
-
Arçelik: 395 milyon TL kârdan, 1,64 milyar TL zarara,
-
Koç Holding: 1,35 milyar TL kârdan, 1,41 milyar TL zarara geçti.
Zararı Derinleşen Şirketler
-
Vestel Elektronik, geçen yılki 216 milyon TL zararı bu yıl 5,1 milyar TL'ye taşıdı.
-
Alarko, 1,27 milyar TL zararı 2,32 milyar TL’ye yükseltti.
-
Kardemir, 832 milyon TL zarardan 1,48 milyar TL’ye çıktı.
Zararını Azaltanlar ve Kar Elde Etmeyi Başaranlar
-
Sabancı Holding zararını 5,4 milyar TL'den 2,93 milyar TL'ye,
-
Pegasus 3,5 milyar TL'den 2,6 milyar TL'ye,
-
Enerjisa 2,75 milyar TL'den 741 milyon TL’ye düşürdü.
-
İzmir Demir Çelik, 1 milyar TL’lik zarardan 611 milyon TL’ye indi.
Bu Kez Kar Açıklayan Şirketler
Bankalar hariç 522 şirketin 257’si kar açıkladı. En yüksek kârı 8,81 milyar TL ile Tera Menkul Kıymetler elde etti. Onu, Reysaş GYO (8,35 milyar TL), Ford Otosan (6,5 milyar TL) ve Türk Telekom (5,13 milyar TL) izledi.
-
1000 Yatırımlar Holding, geçen yılki 599 bin TL’lik kârını bu yıl 5 milyar TL’nin üzerine taşıyarak dikkat çekti.
-
Emlak Konut GYO, geçen yılki 81 milyon TL kârını bu yıl 3,25 milyar TL’ye çıkardı.
-
Geçtiğimiz yıl zarar açıklayan 48 şirket bu yıl ilk çeyrekte kara geçti. Örneğin:
-
Bagfaş: 936 milyon TL zarardan 382,5 milyon TL kara,
-
Menderes: 627 milyon TL zarardan 122 milyon TL kara,
-
Halk GYO: 487 milyon TL zarardan 1,48 milyar TL kara geçti.
-
Şirketler Reel Olarak Daraldı
Sermaye piyasaları uzmanı Yunus Kaya'ya göre şirketler reel anlamda küçüldü. 510 şirketin satış gelirleri enflasyonla düzeltilmiş olarak geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 6 azaldı ve 3,8 trilyon TL seviyesinde kaldı. Faaliyet kârları yüzde 18, net kârlar ise yüzde 47 geriledi. Net kâr marjı yüzde 5,9’dan yüzde 4,2’ye düştü.
Şirketlerin kârlılığındaki düşüşte; zayıf talep, fiyatlama sıkıntıları, yükselen maliyetler ve finansman giderlerinin etkisi büyük oldu. Ayrıca, enflasyon muhasebesiyle maddi varlıkların değerlemesinden kaynaklı amortisman ve ertelenmiş vergi yükleri de karları baskıladı.
Finans sektörünün toplam net kârı 237 milyar TL’den 160 milyar TL’ye gerilese de, enflasyon muhasebesine tabi olmadıkları için bu rakam reel sektöre kıyasla daha pozitif bir tablo ortaya koydu. Ancak, gerçekte finans sektörü de enflasyon muhasebesi uygulansa yaklaşık yüzde 25'lik bir kar düşüşü gösterecekti.
