Hisse senedi yatırımı yaparken en kritik konulardan biri hisse senedi maliyet hesaplama sürecidir. Bu hesaplama, yatırımcının portföyünü yönetmesi, kar-zarar durumunu net biçimde görmesi ve stratejik kararlar alması açısından büyük önem taşır. Peki, hisse senedi maliyeti nedir ve nasıl hesaplanır? İşte adım adım rehber…
Hisse Senedi Maliyeti Nedir?
Hisse senedi maliyeti, bir yatırımcının bir hisse senedini elde etmek için ödediği toplam tutarın, aldığı hisse miktarına bölünmesiyle elde edilen ortalama fiyattır. Bu maliyet sadece hisse alış fiyatını değil, aynı zamanda işlem komisyonlarını ve vergileri de kapsamalıdır.
Neden Maliyet Hesaplama Önemlidir?
-
Gerçek Getiriyi Ölçmek İçin: Brüt kazanç yanıltıcı olabilir. Gerçek kâr veya zarar, maliyet üzerinden hesaplanmalıdır.
-
Vergisel Açıdan: Stopaj ve diğer vergilerin hesaplanmasında maliyet bilgisi gerekir.
-
Alım-Satım Stratejisi Oluşturmak İçin: Hissede yeniden alım ya da satış yaparken maliyet ortalaması stratejik karar verirken yol gösterir.
Hisse Senedi Maliyet Hesaplama Nasıl Yapılır?
1. Basit Maliyet Hesabı (Komisyonsuz):
Toplam Maliyet = Alınan Tüm Hisselerin Toplam Tutarı
Ortalama Maliyet = Toplam Maliyet / Toplam Hisse Adedi
Örnek:
-
100 adet hisse 50 TL’den alındı → 5.000 TL
-
50 adet hisse 60 TL’den alındı → 3.000 TL
Toplam Hisse: 150 adet
Toplam Maliyet: 8.000 TL
👉 Ortalama Maliyet = 8.000 TL / 150 = 53,33 TL
2. Komisyon Dahil Maliyet Hesabı:
Gerçek yatırım ortamında işlem komisyonları da vardır. Bu yüzden hesaplama şöyle yapılmalıdır:
Toplam Maliyet = (Alış Fiyatı x Adet) + Komisyon
Ortalama Maliyet = Tüm Alımların Maliyet Toplamı / Toplam Hisse Adedi
Örnek:
-
100 adet hisse 50 TL’den alındı + 10 TL komisyon
-
50 adet hisse 60 TL’den alındı + 8 TL komisyon
Toplam Maliyet = (100×50 + 10) + (50×60 + 8) = 5.010 + 3.008 = 8.018 TL
Toplam Hisse: 150 adet
👉 Ortalama Maliyet = 8.018 / 150 = 53,45 TL
Maliyet Ortalaması ve Alım Stratejileri
Yatırımcılar, fiyat düştükçe daha fazla alım yaparak maliyet düşürme (averajlama) stratejisi uygular. Bu strateji, uzun vadeli yatırımcılar için mantıklı olabilir, ancak risklidir. Zira sürekli düşen bir hisse senedinde zararı büyütebilir.
Hisse Satışı ve Maliyet Etkisi
Hisse senedi satışı yapıldığında, hangi hisselerin satıldığı (ilk giren, ilk çıkar - FIFO ya da ortalama maliyet yöntemi) muhasebe açısından önemlidir. Türkiye’de yatırım kurumları genelde ortalama maliyet yöntemi uygular. Yani satışlar, eldeki hisselerin ortalama maliyetine göre değerlendirilir.
Maliyet Hesaplamada Dikkat Edilmesi Gerekenler
-
Temettü Etkisi: Temettü ödemeleri doğrudan maliyeti değiştirmez, ancak getiriye etkisi vardır.
-
Bölünme (Split) Durumları: Hisse bölünmelerinde hisse sayısı artar, ancak maliyet düşer.
-
Bedelli/Bedelsiz Sermaye Artırımları: Bu tür işlemler, maliyet hesabında yeniden değerlendirme gerektirir.
Hisse Senedi Maliyet Hesaplama İçin Araçlar
Yatırımcılar, manuel hesaplamaya gerek kalmadan bazı araçlarla işlem yapabilir:
-
Yatırım platformlarının portföy sayfaları (örn: Matriks, ForInvest, TradingView Türkiye, İş Yatırım)
-
Excel tablosu veya Google Sheets ile kişisel takip
-
Borsa uygulamaları: Mobil uygulamalar otomatik ortalama maliyet hesaplaması sunar.
Hisse senedi maliyet hesaplama, başarılı bir yatırımcı olmanın temel taşlarından biridir. Net bir şekilde maliyetinizi bilirseniz, kârınızı doğru ölçebilir, stratejik alım-satım kararları verebilir ve finansal hedeflerinize daha sağlıklı bir şekilde ulaşabilirsiniz.
Bu konuda düzenli takip ve kayıt tutmak, sizi rastgele kararlar yerine bilinçli yatırımlar yapmaya yönlendirir. Unutmayın, finansal başarı hesapla başlar!
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
❓ Komisyonlar hesaba katılmalı mı?
Evet, net maliyet için mutlaka işlem komisyonlarını eklemelisiniz.
❓ Satış yapınca ilk aldığım hisseler mi satılmış sayılır?
Türkiye’de ortalama maliyet esas alınır, FIFO uygulanmaz.
❓ Maliyet düşürmek için sürekli alım yapmalı mıyım?
Bu strateji dikkatli uygulanmalı; sadece düşüyor diye alım yapmak risklidir.
